Thứ Sáu, December 12th, 2014
Tìm Hiểu Tích Giáng Sinh, 01
Luca 1 và 2
Từ trước tới nay, đã có nhiều người chuyên tâm tìm hiểu để biết thời điểm Đức Chúa Giêxu giáng sinh vào khoảng tháng nào trong năm.
Bởi vì tuy rằng ngày kỷ niệm Giáng sinh 25 tháng 12 hàng năm đã trở thành thông lệ của Cơ-đốc-giáo Tây-phương, là kết quả cuộc vận động ngầm của những người theo đạo thờ thần mặt trời bị ép buộc phải vào quốc giáo, lúc giao thời thế kỷ thứ tư và thứ năm (khi đó là Cơ-đốc-giáo sau khi Constantine đại đế quy đạo).
Nhưng nếu người đọc Kinh thánh để ý hai chi tiết do bác sĩ Lu-ca ghi lại, sau khi phỏng vấn nhân vật chính yếu vẫn còn sống vào thời ông quy đạo, là bà Ma-ry, mẹ phần xác của Đức Chúa Giêxu, thì thấy rằng việc kỷ niệm Chúa giáng sinh vào mùa đông là không đúng vì hai lẽ:
1. Chính quyền La-mã thời hoàng đế Augustus không dại dột tổ chức điều tra dân số vào mùa có nhiều mưa, tức là mùa đông ở xứ thánh. Bởi vì việc di chuyển, đi lại của dân xứ thánh sẽ rất khó khăn do đường trơn trợt và trời lạnh lẽo, thì cuộc điều tra dân số sẽ thất bại và không chính xác.
2. Đêm Đức Chúa Giêxu giáng sinh có thiên sứ hiện ra báo tin cho các mục tử thức đêm ngoài đồng cỏ, canh giữ bầy chiên (2:8). Chi tiết nầy cũng xác định rằng đêm ấy không phải mùa đông. Bởi vì người ở xứ thánh không cho chiên ra đồng ăn cỏ ban đêm vào mùa có nhiều mưa và trời rét, do không có lợi gì cho bầy chiên cũng như cho bản thân họ.
Tuy vậy, việc xác định ngày tháng Chúa sinh ra gặp nhiều khó khăn, vì Lu-ca không ghi rõ chi tiết ấy. Trái lại, ông tường thuật rất rõ các chi tiết về sự sinh ra của Giăng Baptist và sự kiện thiên sứ báo tin cho Mary.
Cho nên, người ta nghĩ rằng để tìm ra khoảng thời gian Đức Chúa Giêxu giáng sinh thì phải truy cho ra thời điểm thầy tế lễ Xa-cha-ri phục vụ trong đền thờ. Bởi vì nếu tìm ra manh mối về lịch trình phục vụ của các thầy tế lễ, thì việc còn lại chỉ là vài bài toán cộng.
Một số học giả Kinh-thánh đã dựa vào các chi tiết đó mà nghiên cứu. Sau đây là một số manh mối họ đã tìm ra.
Vì Lu-ca cho biết sáu tháng sau khi bà Elizabeth, vợ của thầy tế lễ Xa-cha-ri, thụ thai Giăng Baptist theo lời tiên báo của thiên sứ Gabriel, thì cũng thiên sứ Gabiel đến báo tin cho trinh nữ Mary biết bà sẽ thụ thai bởi quyền phép của Đức Thánh Linh, và sẽ sinh một trai được đặt tên là Giêxu (1:24, 26, 35–36).
Thế thì vấn đề phải làm cho sáng tỏ là thời gian phục vụ của Xa-cha-ri tại đền thờ là lúc nào trong năm.
Có một chi tiết xem chừng chẳng quan trọng gì, lại là đầu mối hết sức cần thiết để tìm kiếm: Đó là thầy tế lễ Xa-cha-ri thuộc ban A-bi-gia của dòng họ A-rôn (1:5). Xem trong Cựu-ước, người ta thấy ban A-bi-gia được nhắc tới trong 1Sử-ký 24:10.
Việc phân chia các thầy tế lễ thuộc dòng họ A-rôn theo từng ban được thực hiện dưới đời Đa vít làm vua Israel (1Sử-ký 24:1–6). Sự phân công cho các ban là do Thánh Linh của Đức Chúa Trời chỉ dẫn cho Đa-vít, và Đa-vít truyền vấn đề đó lại cho người con nối ngôi mình là Solomon (1Sử ký 28:11–13).
Việc phân chia nầy không phải là sáng kiến của Đa-vít. Bởi vì từ thời A-rôn là thầy tế lễ thượng phẩm, thì các thầy tế lễ đã được phân chia thành ban thứ để phục vụ trong đền tạm rồi (1Sử-ký 24:19).
Như vậy, theo phiên thứ lịch trình đã bắt thăm thì ban A-bi-gia, là con cháu của Y-tha-ma, sẽ phục vụ trong đền thờ vào phiên thứ tám. Mỗi phiên phục vụ kéo dài một tuần theo như đã được ấn định từ thời A-rôn (1Sử ký 9:25; 2Sử-ký 23:8). Và lịch trình bắt đầu từ tháng Giêng của lịch Do-thái vào mùa xuân, gọi là tháng Nisan.
Thế nhưng, phiên phục vụ của thầy tế lễ Xa-cha-ri không rơi vào tuần thứ tám. Bởi vì có hai ngày lễ quan trọng là lễ Bánh-không-men diễn ra vào các ngày 15–21 của tháng Nisan, sau đó là lễ Ngũ-tuần vào ngày 6 của tháng Sivan, tức là tháng Ba lịch Do-thái. Trong hai dịp lễ đó, tất cả các thầy tế lễ đều phải có mặt tại đền thờ để dự lễ và phục vụ.
Ngay sau mỗi kỳ lễ, các ban thứ sẽ tiếp tục phục vụ theo lịch trình đã định cho họ, Vì vậy, phiên phục vụ của Xa-cha-ri lọt vào tuần thứ mười kể từ đầu năm; nghĩa là tuần thứ nhì của tháng Sivan, ngày Sa-bát kế sau lễ Ngũ-tuần.
Sau khi mãn phiên phục vụ như đã nói trên, Xa-cha-ri trở về nhà mình ở miền núi xứ Giu-đê vào tuần thứ ba của tháng Sivan, tức là khoảng đầu tháng Sáu dương lịch ngày nay.
Kết quả là bà Elizabeth, vợ Xa-cha-ri, thụ thai đúng như lời thiên sứ đã báo trước (1:13) khoảng tuần cuối tháng Sivan, tức là giữa tháng Sáu dương lịch.
Sáu tháng sau (1:26), thiên sứ Gabriel đến báo tin cho nữ trinh Mary biết bà sẽ mang thai Đức Chúa Giêxu do quyền năng của Đức Thánh Linh (1:35). Như vậy, Mary bắt đầu mang thai vào khoảng tháng Chín (Kislev) của lịch Do-thái, tức là tháng Mười Hai dương lịch.
Sau khi mang thai đủ chín tháng mười ngày, bà sinh Đức Chúa Giêxu tại Bết-lê-hem khoảng tháng Bảy (Tishri) lịch Do-thái, tức khoảng cuối tháng Chín đầu tháng Mười dương lịch.
Ngày 15 của tháng Tishri bắt đầu Lễ Lều Tạm kéo dài tám ngày. Theo luật định, trong kỳ lễ nầy, mọi người nam đều phải về Giê-ru-sa-lem dự lễ. Người ta chặt các cành lá làm lều ở tạm và phải ở trong các lều đó trọn 8 ngày lễ (Nê-hê-mi 8:18; Giăng 7:37).
Tiên tri Ê-sai nói: “Chính Chúa sẽ ban cho các ngươi một dấu lạ: Nầy, một trinh nữ sẽ mang thai, sinh một con trai và đặt tên là Em-ma-nu-ên” (Ê-sai 7:14). Emmanuel nghĩa là Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta (Ma-thi-ơ 1:23b).
Nếu Đức Chúa Giêxu giáng sinh đúng kỳ lễ Lều Tạm, thì không phải là sự trùng hợp ngẫu nhiên, mà có nghĩa hết sức rõ ràng là Đức Chúa Trời đã đến “ở tạm” với dân sự của Ngài một thời gian.
Như vậy Đức Chúa Giêxu vào đời trong tháng Tishri lịch Do-thái, nhưng sinh vào ngày nào thì còn nghi vấn. Một số người tin Ngài sinh đúng lễ Lều Tạm, Tishri 15, nên tám ngày sau là ngày Sabát, thì làm lễ cắt bì (2:21).
Cũng trái với sự nghĩ sai của rất nhiều người là Ngài được sinh ra đúng vào đêm Giô-sép và Mary vừa tới Bết-lê-hem, và vì lữ quán không còn chỗ ở, nên Mary “sinh con trai đầu lòng, lấy khăn bọc con mình đặt nằm trong máng cỏ, vì quán trọ không còn chỗ cho họ” (2:7).
Vì tin như vậy, nên vô số người đã dạy rằng trong đêm giáng sinh, Hài Nhi Giêxu phải ở trong chuồng gia súc. Nhưng Luca chép là: “Đang khi hai người ở nơi đó thì ngày sinh nở của Mary đã đến” (2:6). Nghĩa là họ đã tới Bết-lê-hem được vài hôm.
Có lẽ tại Bết-lê-hem có nhiều người là bà con của Giô-sép. Trong các nhà của người Do-thái thời ấy thường có phòng ngủ ở tầng trên, tiếng Hy-lạp là ‘kataluma,’ là chữ đã bị dịch thành ‘quán trọ.’
Luca 22:11-12 cũng có chữ ‘kataluma’ nói về một phòng rộng tầng trên. Vì thời ấy tầng mặt đất nhà người Do-thái vừa là nơi có bếp, chỗ ăn uống và cũng ngăn ra một phần chứa một số gia súc để tránh thú dữ giết hại hay bị trộm cắp ban đêm.
Có lẽ Giô-sép tới trọ một trong các nhà bà con, nên phòng trên ‘kataluma’ đã đầy khách bậc trưởng thượng tới trước, ông và bà Mary phải ở tạm tầng mặt đất, nơi có đặt máng cỏ cho gia súc ăn ban đêm. Vì vậy, không còn chỗ nào tốt hơn cái máng cỏ để đặt Hài Nhi Giêxu nằm tạm.
Dù là ‘kataluma’ được dùng để nói về một quán trọ, thì quán trọ thời bấy giờ không có nhiều phòng riêng như lữ quán thời nay.
Vì Bết-lê-hem là làng quê cách Giê-ru-sa-lem khoảng 5 dặm đường, không nằm trên trục lộ giao thương quan trọng, nên không ai đầu tư vào một lữ quán mà không mấy khi có khách đến thuê phòng trọ.
Có thể có vài nhà nông dân thường sắp xếp chỗ ngủ trong nhà họ làm quán trọ và nấu ăn cho khách lỡ độ đường; hoặc tiếp họ hàng từ xa về khai tên trong sổ điều tra dân số. Vì có quá đông người về Bết-lê-hem, nên các nhà ấy không còn chỗ trống.
Không chỗ nào trong Tân-ước về chuyện tích Giáng-sinh nói rằng gia đình Giô-sép và Mary tạm trú trong hang đá. Đó chỉ là chuyện bịa đặt của giáo hội khoảng vài thế kỷ về sau.
Một số chi tiết về việc các mục tử vội vàng đi tìm gặp Đấng Thánh mới sinh, rồi ra về mừng rỡ tôn vinh ca ngợi Đức Chúa Trời (2:8–20), có thể dùng làm bằng chứng để xác định chỗ Hài Nhi Giêxu được sinh ra.
Khi thiên sứ cho các mục tử biết “Hài Nhi quấn khăn nằm trong máng cỏ” (2:12), thì họ biết phải tìm ở tầng dưới của nhà thường cho thuê chỗ ở tạm.
Nếu họ thấy Hài Nhi Thánh trong chuồng nhốt gia súc, thì chắc chắn họ đã mời Giô-sép và Mary về nhà họ tạm trú. Vì phong tục của nông dân Do-thái là như thế.
Hơn nữa, khi họ hào hứng kể lại chuyện thấy các thiên sứ hiện ra báo tin, thì lúc ấy tại nơi đó có nhiều người nghe (2:28); chứng tỏ rằng những người đàn bà ở trong nhà đang giúp đỡ Mary sinh con đầu lòng và chăm sóc Con Trẻ.
Vậy thì, nếu suy xét kỹ những lời tường thuật của Lu-ca, sau khi ông phỏng vấn bà Mary, chúng ta sẽ khám phá ra nhiều truyền thuyết về lễ Giáng Sinh là thiếu chính xác do cách suy diễn vội vàng của vô số người được ‘nghe’ các hàng giáo phẩm giảng dạy, nhưng chẳng bao giờ chịu khó đọc Kinh-thánh một cách nghiêm túc cho tri thức của mình.
TichGiangSinh01.docx – Rev. Dr. CTB
(Các tháng Do-thái: Nisan, Iyar, Sivan, Tammuz, Av, Elul, Tishri, Cheshvan, Kislev, Tevet, Shevat, Adar)